Wykłady otwarte z teologii naturalnej im. J. M. Bocheńskiego OP
Wykłady w ramach cyklu wygłosili dotąd:
Cykliczne otwarte wykłady z teologii naturalnej, czyli z dyscypliny filozoficznej zajmującej się zagadnieniami natury Boga i religii.
Poza wykładami organizowane są także kilkudniowe sympozja naukowe. W maju 2011 odbyło się pierwsze z ich serii, zatytułowane Bóg i inne osoby. Debata o książce profesora Stanisława Judyckiego.
Ostatnia seria wykładów odbyła się w dniach 28-30 maja 2015 r.
Mecenasi
Wykłady im. J. M. Bocheńskiego OP nie mogłyby dojść do skutku,
gdyby nie wsparcie ze strony
Państwa Ewy i Piotra Dyków
Wyrażamy Im naszą wdzięczność i serdecznie dziękujemy
za wszelką okazaną pomoc.
G. Ryle napisał w 1957 roku:
Ogień teologii zgasł, a kocioł teologicznej filozofii nie może sam siebie podgrzewać
Spory wokół dowodów na istnienie Boga, prostoty Boga i Jego atrybutów, zagadnienia zła i Opatrzności, które przetoczyły się przez filozofię w drugiej połowie ubiegłego stulecia czynią tę diagnozę mało przekonującą. Parafrazując słowa Ryle’a można stwierdzić, że mimo kryzysu, w którym nie bez własnej winy przecież, znalazła się obecnie chrześcijańska teologia systematyczna, kocioł teologicznej filozofii pozostaje nadal rozgrzany. Jest tak również w Polsce. Filozofowie polscy i to bez względu na to, do której ze szkół myślenia się zaliczają, chętnie i twórczo podejmują problematykę należącą do kanonu zagadnień filozofii teologicznej. Proste dostrzeżenie takiego stanu rzeczy zrodziło pomysł „Wykładów otwartych z teologii naturalnej im. J. M. Bocheńskiego OP”, organizowanych przez Kolegium Filozoficzno-Teologiczne Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie.
Dlaczego wykłady z teologii naturalnej, czyli z dyscypliny filozoficznej, w której bada się zagadnienia natury Boga i religii, nie traktując jednak jako punktu wyjścia jakiegoś pochodzącego „z zewnątrz” nadprzyrodzonego objawienia? Powody są przynajmniej dwa.
Po pierwsze, dobra teologia naturalna jest niezbędna w każdej poważnej refleksji nad wiarą. Chroni ją przed dowolnością, zabobonem, i werbalizmem, dostarcza wyostrzonych narzędzi myślenia. Uprawianie teologii naturalnej pokazuje wszak, że nie jest dobrym zwyczajem przenoszenie namysłu nad Bogiem gdzieś w pozaracjonalną przestrzeń, do której dostęp jest, albo zupełnie niemożliwy, albo możliwy tylko pod warunkiem zgody na istnienie nadprzyrodzonego objawienia. Słowem, teologia systematyczna, a więc ta, która bada objawienie, nie może się bez teologii naturalnej obyć.
O tym, jak wiele zrobić jeszcze trzeba, by teologowie systematyczni dostrzegli dynamiczny w naszych czasach rozwój teologii naturalnej dobitnie świadczą smutne słowa W. L. Craiga, jednego z najwybitniejszych teistów amerykańskich:
Renesans Chrześcijańskiej filozofii, który trwa przez ostatnie 40 lat przechodzi prawie całkowicie niezauważony, albo ignorowany przez współczesną generację teologów systematycznych
Craig pisał tak o Stanach Zjednoczonych, wydaje się, że sytuacja w Polsce jest pod tym względem dużo gorsza. Organizując Wykłady chcielibyśmy więc zainspirować polskie środowisko teologów systematycznych do baczniejszego przyglądania się niemałym osiągnięciom współczesnej teologii naturalnej w naszym kraju.
Drugim powodem, dla którego zdecydowaliśmy się powołać do życia Wykłady, jest chęć stworzenia instytucji, która przyczyni się do integracji środowiska polskich filozofów teistów. Mają oni wybitne dokonania w dziedzinie teologii naturalnej, potrzebują jednak nowych miejsc, w których mogliby prezentować swoje koncepcje i liczyć na szczerą konfrontację i dyskusję.
Na zakończenie kilka słów o patronie wykładów. Wybór śp. o. Józefa Marii Bocheńskiego OP na patrona wykładów nie domaga się dłuższego komentarza. Ojciec Bocheński był jednym z najwybitniejszych logików i filozofów XX wieku, kontynuatorem najlepszej intelektualnej tradycji Zakonu Kaznodziejskiego. Co najważniejsze z punktu widzenia idei Wykładów, był również autorem wielu pionierskich prac z teologii naturalnej. Mamy nadzieję, że duch filozofii, którą uprawiał stanie się duchem tych Wykładów.
Jacek Wojtysiak
Filozof, od prawie dwudziestu lat związany z Katedrą Teorii Poznania na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim; właśnie teorię poznania wykłada także w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym oo. Dominikanów. Jego główne zainteresowania naukowe, poza samą epistemologią, to m.in. metafizyka i teologia filozoficzna; od dawna angażuje się też w działalność propagującą filozofię jako taką. Autor lub redaktor kilkunastu książek, ponad pięćdziesięciu artykułów naukowych oraz ponad stu tekstów popularyzatorskich. Napisał m.in. „Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?” Analiza problemu w kontekście dyskusji we współczesnej filozofii analitycznej (KUL 2008), podręcznik Filozofia i życie (Znak 2007), O słowie „być”. Z teorii wyrażeń egzystencjalnych i ich filozoficznego zastosowania (KUL 2005), Pochwałę ciekawości. Filozofia (Znak 2003), Spór o istnienie Boga. Analityczno-intuicyjny argument na rzecz teizmu (DSFT 2012) i Wprowadzenie do teologii naturalnej (DSFT 2013).
Oficjalne strony prof. J. Wojtysiaka: aktualna, dawna.
Piotr Gutowski
Prof. dr hab., kierownik Katedry Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej KUL, przewodniczący Komitetu Nauk Filozoficznych PAN, członek Komitetu Polityki Naukowej przy MNiSW. Zajmuje się głównie dziejami współczesnej filozofii anglojęzycznej, zwłaszcza amerykańskiej. Autor książek: Filozofia procesu i jej metafilozofia. Studium metafizyki Ch. Hartshorne’a (KUL 1995), Między monizmem a pluralizmem. Studium genezy i podstaw filozofii Johna Deweya (KUL 2002), Nauka, filozofia i życie. U podstaw myśli Williama Jamesa (KUL 2011), Stare i nowe. Esej o roli jednostkowych podmiotów, zmiany i wątpienia w religii (DSFT 2016).
Ireneusz Ziemiński
Filozof, kierownik Zakładu Filozofii Współczesnej Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmuje się m.in. problematyką śmierci i zagadnieniem dowodów na istnienie Boga. Autor m.in. książek: Metafizyka śmierci (WAM 2010), Śmierć, nieśmiertelność, sens życia: egzystencjalny wymiar filozofii Ludwiga Wittgensteina (Aureus 2006), Moralność i religia: poglądy filozoficzne Josepha Butlera (PWN 2002), Zagadnienie śmierci w filozofii analitycznej (TN KUL 1999), Życie wieczne. Przyczynek do eschatologii filozoficznej (DSFT 2013). Przetłumaczył też na język polski m.in. Czy istnieje Bóg? Richarda Swinburne’a (W drodze 1999).
Oficjalna strona prof. I. Ziemińskiego
Marcin Iwanicki
Dr filozofii, pracuje w Katedrze Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej KUL.
Dariusz Łukasiewicz
Dr hab., prof. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, dyrektor Instytutu Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Autor ponad 60 prac naukowych, w tym 8 książek autorskich lub pod redakcją. Obecne zainteresowania to: brentanizm, fenomenologia, filozofia religii. Książki w języku angielskim: Actions, Products and Things. Brentano and Polish Philosophy (współredakcja z A. Chrudzimskim, 2006), Scientific Knowledge and Common Knowledge (współredakcja z R. Pouivetem, 2009), The Right to Believe. Perspectives in Religious Epistemology (współredakcja z R. Pouivetem, 2012), Ontological Proofs Today (redakcja specjalnego numeru “European Journal for Philosophy of Religion” (2012). Książki w języku polskim: Stany rzeczy i prawda. Szkice filozoficzne (Akademia Bydgoska 2002), Filozofia Tadeusza Czeżowskiego (Akademia Bydgoska 2002), Bóg, wszechwiedza, wolność (Epigram 2007), Sąd i poznanie w fenomenologii Edmunda Husserla (Wyd. UKW 2008), Opatrzność Boża, wolność, przypadek (DSFT 2014).
Stanisław Judycki
Profesor zwyczajny filozofii. W latach 2002-2010 kierownik Katedry Teorii Poznania na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Od 2010 roku kierownik Zakładu Metafizyki i Filozofii Religii w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Zajmuje się epistemologią, filozofią współczesną, filozofią umysłu, teologią filozoficzną. Autor m.in. książek: Intersubiektywność i czas. Przyczynek do dyskusji nad późną fazą poglądów Edmunda Husserla (KUL 1990), Umysł i synteza. Argument przeciwko naturalistycznym teoriom umysłu (KUL 1995), Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego (KUL 2004), Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej (DSFT 2010), Książeczka o człowieku wierzącym (DSFT 2014).
Oficjalna strona prof. S. Judyckiego
Marian Grabowski
Doktor habilitowany fizyki teoretycznej, profesor zwyczajny nauk humanistycznych. Kierownik Zakładu Filozofii Chrześcijańskiej Wydziału Teologicznego UMK w Toruniu. Zajmuje się aksjologią nauki, etyką, antropologią filozoficzną. Autor m.in. książek: Istotne i nieistotne w nauce (Rolewski 1998), Krajobraz winy (WN UMK 2001), Historia upadku (WAM 2006), Podziw i zdumienie w matematyce i fizyce (Prószyński i S-ka 2009), Pomazaniec. Przyczynek do chrystologii filozoficznej (DSFT 2010).
Seria „Wykłady otwarte z teologii naturalnej im. J. M. Bocheńskiego OP”
Seria wydawnicza stanowi zapis „Wykładów otwartych z teologii naturalnej im. J. M. Bocheńskiego OP”. Wykłady są otwartym forum dyskusji dla filozofów zajmujących się teologią naturalną. Dobra teologia naturalna jest niezbędna w każdej poważnej refleksji nad wiarą. Chroni ją przed dowolnością, zabobonem i werbalizmem, dostarcza wyostrzonych narzędzi myślenia. Uprawianie teologii naturalnej pokazuje wszak, że nie jest dobry zwyczajem przenoszenie namysłu nad Bogiem w pozaracjonalną przestrzeń, do której dostęp jest albo zupełnie niemożliwy, albo możliwy tylko pod warunkiem zgody na istnienie nadprzyrodzonego objawienia.
W serii dotychczas ukazały się następujące pozycje:
- Stanisław Judycki, Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej (2010)
- Marian Grabowski, Pomazaniec. Przyczynek do chrystologii filozoficznej (2010)
- Jacek Wojtysiak, Spór o istnienie Boga (2012)
- Ireneusz Ziemiński, Życie wieczne. Przyczynek do eschatologii filozoficznej (2013)
- Teologia filozoficzna. Wokół książki Stanisława Judyckiego „Bóg i inne osoby”, red. Janusz Pyda OP (2013)
- Dariusz Łukasiewicz, Opatrzność Boża, wolność, przypadek (2014)
- Pomazaniec. Kontynuacja i dyskusja. O książce Mariana Grabowskiego, red. Mateusz Przanowski (2014)
- Piotr Gutowski, Stare i nowe. Esej o roli jednostkowych podmiotów, zmiany i wątpienia w religii (2016)
- Eschatologia filozoficzna. Wokół książki Ireneusza Ziemińskiego „Życie wieczne”
Serdecznie dziękujemy Państwu Ewie i Piotrowi Dykom, bez których wsparcia nie byłoby możliwe wydanie tych książek.
